Obserwując rozwój naszego dziecka często zastanawiamy się czy przebiega on prawidłowo. Maluchy
już od dnia narodzin potrzebują szczególnej troski. Czasem jednak, mimo codziennej pielęgnacji
i wsparcia ze strony rodziców, malec może mieć problemy z prawidłowym rozwojem
psychoruchowym (np. wzmożone czy obniżone napięcie mięśniowe, asymetria ciała).
Pomocna okazuje się wówczas rehabilitacja neurologiczna, która dzięki odpowiednim ćwiczeniom pozwala na wykształcenie poprawnych wzorców ruchowych. Na czym polega ta terapia i jakie problemy można
leczyć z jej pomocą? Na te pytania odpowiada fizjoterapeuta, terapeuta NDT Bobath, mgr Patrycja
Król z Centrum Medycznego Damiana.
Kiedy należy zapisać swoją pociechę na zajęcia rehabilitacji neurologicznej?
Rehabilitacja neurologiczna stosowana jest u dzieci i niemowląt, które zmagają się z dolegliwościami
psychoruchowymi (wady wrodzone, nabyte, zaburzenia napięcia mięśniowego i inne dolegliwości
ruchowe). Dlatego, jeśli jakieś zachowanie naszego malucha budzi nasze wątpliwości – należy
niezwłocznie skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, neurologiem lub fizjoterapeutą.
Do najczęstszych przesłanek świadczących o potrzebie zapisania naszego dziecka na zajęcia rehabilitacji neurologicznej należą m.in.:
• asymetria ciała,
• wcześniactwo,
• zaburzenia układu nerwowego (np. przepuklina oponowo-rdzeniowa, uszkodzenie splotu barkowego),
• wady narządu ruchu,
• obniżone lub wzmożone napięcie mięśniowe,
• zaburzenia i wady wymowy,
• urazy doznane np. w wypadku.
Podstawowym celem rehabilitacji neurologicznej jest podniesienie jakości życia dzieci, które z różnych
przyczyn nie mają w pełni wykształconych funkcji psychoruchowych. Problemy te mogą dotyczyć
zarówno mowy, motoryki ciała, jak i funkcji poznawczych. Dlatego tak ważne jest poznanie
odpowiednich metod, dzięki którym możliwe będzie zapewnienie dziecku powrotu do sprawności.
Pamiętajmy, że ważna jest jak najszybsza diagnostyka i wprowadzenie na jej podstawie odpowiednich
zajęć dla dzieci, które mają wpływ na ich dalsze funkcjonowanie w młodzieńczym i dorosłym życiu –
komentuje mgr Patrycja Król z Centrum Medycznego Damiana.
Metody rehabilitacyjne – na czym polegają?
Kwalifikacja do rehabilitacji neurologicznej powinna zostać poprzedzona wizytą u specjalisty, który
skontroluje ogólny stan zdrowia naszego dziecka, przede wszystkim biorąc pod uwagę realne potrzeby
małego pacjenta w kontekście rozwoju psychoruchowego. Dobór sposobu leczenia i współpraca dzieci,
rodziców i fizjoterapeutów pozwoli na osiągniecie najbardziej optymalnych efektów.
Metoda NDT Bobath
U dzieci, posiadających zaburzenia napięcie mięśniowego lub wrodzone wady, które utrudniają ich
prawidłowy rozwój psychoruchowy, często stosuje się metodę NDT Bobath. Polega ona na współpracy
z fizjoterapeutą, który pomaga dziecku w wykonywaniu ruchów, ale jest tylko wsparciem (nie wykonuje
ćwiczenia w pełni za dziecko).
Metoda NDT Bobath pozwala uczyć dzieci prawidłowej postawy,
eliminując negatywne m.in. nieprawidłowe odruchy ciała.
Ważnym elementem jest również obecność rodziców dziecka podczas rehabilitacji – dzięki ścisłej współpracy z fizjoterapeutą rodzice wiedzą jak opiekować się dzieckiem także w warunkach domowych.
Metoda Vojty
Drugim stosowanym typem rehabilitacji neurologicznej u dzieci jest metoda Vojty, w której zasadniczą
pracę nad poprawą zdolności neurologicznych dzieci wykonują rodzice w warunkach domowych.
Natomiast rolą fizjoterapeuty jest zdiagnozowanie głównego problemu, z którym zmaga się mały
pacjent, określenie najwłaściwszych ćwiczeń do wykonywania wraz z liczbą powtórzeń oraz regularna
kontrola postępów rehabilitacyjnych.
Terapię tę stosuje się np. u dzieci z zaburzeniami ruchowymi, wynikającymi z uszkodzenia mózgu czy u maluchów z obniżonym lub podwyższonym napięciem mięśniowym.
Wady wymowy
Z kolei dzieci, u których zdiagnozowano zaburzenia lub wady wymowy stosuje się terapię
neurologopodeczyną.
Głównym celem leczenia jest usprawnienie motoryki narządów mowy, poprawienie funkcji językowej, oddechowej czy fonacyjnej. Pamiętajmy jednak, że przed rozpoczęciem jakiejkolwiek rehabilitacji konieczne jest postawienie trafnej diagnostyki.
Twoje dziecko rozwija się prawidłowo? Nie zapomnij o profilaktyce
Ponadto, warto także profilaktycznie pomyśleć o prawidłowym rozwoju swojego dziecka (nawet jeśli
nie wykazuje ono żadnych zaburzeń). Istnieją specjalne ćwiczenia dla najmłodszych, które skutecznie
wspierają ich rozwój psychoruchowy, a dodatkowo stanowią formę zabawy.
Warsztaty multisensoryczne, to zajęcia rozwojowe i profilaktyczne, pozwalające zapobiegać powstawaniu
problemów z koncentracją, zaburzenia uwagi. Jest to także rodzaj zajęć przesiewowych, pozwalających
wykryć ewentualne nieprawidłowości.
Zobacz też: Przemoc wobec dzieci. Jak ją rozpoznać?